จากบทความวิจารณ์ในวารสาร เออร์บัน บี แล็บบอราทอรี (Urban Bee Laboratory) ซึ่งได้รับการตีพิมพ์เมื่อไม่นานมานี้ โดย คุณออกัสท์ อีสตัน คาลาเบรีย, คริสเตียน ซี ดิแมรี่ และโนลา เจย์ ออนเนอร์ ผู้เขียน ได้ร่วมอภิปรายเกี่ยวกับคุณสมบัติทางยาของผลิตภัณฑ์จากผึ้ง รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างผลิตภัณฑ์จากผึ้ง และกลไกการอยู่รอดตามธรรมชาติของแมลง ผู้เขียนได้ทำการสำรวจปรากฏการณ์ “ภูมิคุ้มกันหมู่” ซึ่งเป็นระบบภูมิคุ้มกันและป้องกันโดยรวมที่ถูกสร้างและแบ่งปันโดยสัตว์สังคมเช่นผึ้ง ภูมิคุ้มกันหมู่ ไม่เพียงแต่เป็นสิ่งที่สำคัญในการรักษาสุขอนามัยในรังผึ้ง แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อมนุษย์ด้วยเช่นกัน ผู้เขียนบทความนี้ยังได้สำรวจข้อมูลจากงานวิจัยหลายชิ้นเพื่อแสดง หลักฐานสนับสนุนเกี่ยวกับประสิทธิผลของ “ผึ้งบำบัด” หรือการใช้ผลิตภัณฑ์จากผึ้ง เพื่อวัตถุประสงค์ในการใช้บำบัดรักษาโรค ในตอนท้ายผู้เขียนได้ยืนยันและมั่นใจว่า ผึ้งถือเป็นสัตว์บำบัดที่มีความสำคัญมากและควรได้รับการอนุรักษ์และขยายพันธุ์ต่อไปสรรพคุณทางยาของผลิตภัณฑ์ที่ได้จากผึ้ง ต่อผึ้งและต่อมนุษย์ ได้มีการใช้ “ผึ้งบำบัด”จากผลิต ภัณฑ์ที่ได้จากผึ้งกันอย่างแพร่หลาย เพื่อวัตถุประสงค์ตามที่ได้กล่าวมา และจากตัวอย่างการใช้ผลิตภัณฑ์จากผึ้งที่สำคัญดังต่อไปนี้ :
โพรโพลิสประกอบด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพหลายชนิดเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพของมนุษย์ ซึ่งพบหลักฐานตั้งแต่สมัยประวัติศาสตร์ทางการแพทย์อียิปต์โบราณว่า สารฟลาโวนอยด์ที่พบในโพรโพลิสนั้นมีประสิทธิภาพมากกว่ายาปฏิชีวนะในการยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียบางชนิดรวมถึงเชื้อที่ทำให้เกิดไข้ไทฟอยด์ งานวิจัยชิ้นหนึ่งระบุว่า โพรโพลิสมีโอกาสถูกใช้ในการรักษา HIV / AIDS ในอนาคต ผลการศึกษาเบื้องต้น ได้ระบุว่าโพรโพลิสสามารถยับยั้งการทำงานของเชื้อไวรัสที่เป็นอันตราย เมื่อทำการตรวจสอบในเซลล์ที่ถูกแยกออกมา เราอาจจะต้องทำการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเพื่อประเมินว่า โพรโพลิสอาจให้ผลลัพธ์ทางการรักษาที่คล้ายกัน กับการรักษาทางคลินิกหรือการใช้ยาแผนปัจจุบัน
รอยัลเจลลี เป็นแหล่งอาหารสำคัญในการหล่อเลี้ยงให้ผึ้งอ่อนให้เจริญเติบโต และเป็นอาหารชนิดเดียวสำหรับผึ้งนางพญา ตลอดช่วงชีวิตของพวกมัน การที่ผึ้งได้กินรอยัลเจลลีอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและมีพัฒนาการด้านการเจริญเติบโต ตั้งแต่ช่วงที่เป็นตัวอ่อนผึ้ง จนเจริญเติบโตเป็นผึ้งนางพญาที่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ถึง 2 ปี เทียบกับผึ้งงานที่สามารถมีชีวิตอยู่ได้เพียง 2 – 3 สัปดาห์ในช่วงฤดูร้อน เช่นเดียวกับเกสรผึ้งซึ่งเป็นสารขั้นต้นที่ผึ้งผลิต รอยัลเจลลีประกอบด้วยโปรตีน สารอาหารรอง และ แร่ธาตุมากมายหลายชนิด รอยัลเจลลีสามารถเลี้ยงให้ผึ้งอ่อนเจริญ เติบโตได้ และยังประกอบด้วยสารต้านเชื้อจุลินทรีย์ในปริมาณสูง ซึ่งสามารถต้านทานเชื้ออเมริกัน ฟาวล์บรูดได้ นอกจากนี้ยังพบว่า รอยัลเจลลีประกอบด้วยกรดออกตะโนอิกซึ่งเป็นสารที่สามารถฆ่าทำลาย ไรวารรัว (Varroa) ได้ คุณสมบัติในการต้านเชื้อจุลินทรีย์และเชื้อปรสิตของรอยัลเจลลี ทำให้ผึ้งมีอัตราการรอดชีวิตสูงสุดในช่วงระยะการเป็นตัวอ่อนผึ้ง
รอยัลเจลลีในรูปแบบของผลิตภัณฑ์อาหารเสริมมีจำหน่ายทั่วไป เนื่องจากประกอบด้วยกรดอะมิโน สารต้านอนุมูลอิสระและวิตามินหลายชนิด ได้มีงานวิจัยที่แสดงให้เห็นถึงคุณสมบัติของรอยัลเจลลีที่อาจสามารถต้านภาวะเนื้องอก แต่ยังไม่ได้รับการทดสอบในบริบททางคลินิก
ตามปกติ ผึ้งจะทำการเก็บน้ำผึ้งด้วยการใช้ขี้ผึ้งแผ่นบางๆเก็บน้ำผึ้งไว้ในรัง น้ำผึ้งน่าจะเป็นผลิตภัณฑ์จากผึ้งที่มนุษย์คุ้นเคยมากที่สุด เนื่องจากน้ำผึ้งเป็นแหล่งอาหารหลักของผึ้งที่เจริญเติบโตแล้ว และเป็นแหล่งพลังงานที่ทำให้ผึ้งสามารถมีชีวิตอยู่ได้ในตลอดช่วงฤดูหนาว น้ำผึ้งถือว่ามีลักษณะเฉพาะ เนื่องจากสามารถถูกเก็บไว้ได้ยาวนานโดยไม่เน่าเสียและไม่เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของเชื้อโรค น้ำผึ้งประกอบด้วยน้ำ และค่าความเป็นกรด-ด่าง (ค่า pH) ในปริมาต่ำ และยังประกอบด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์จำนวนเล็กน้อย ทำให้สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ได้ นอกจากนี้ยังมีหลักฐานว่า ผึ้งจะเปลี่ยนปริมาณของสารเคมีในน้ำผึ้งเพื่อสนองตอบต่อภาวะการติดเชื้อ โดยผึ้งจะเก็บเกี่ยวน้ำหวานจากดอกไม้หลากสายพันธุ์ ที่มีฤทธิ์ในการป้องกันเชื้อโรคที่สูงขึ้น และที่ประกอบด้วยสารอินทรีย์ซึ่งจะสามารถช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันในพืชได้ ตัวอย่างการศึกษาชิ้นหนึ่ง ได้แสดงให้เห็นว่าผึ้งที่เลี้ยงในน้ำผึ้งดอกทานตะวัน มีระดับการติดเชื้อ Nosema ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ เมื่อเทียบกับผึ้งที่กินน้ำหวานจากดอกเมล่อน และพบว่าผึ้งงานหรือผึ้งพยาบาลจะทำการเก็บเกี่ยวน้ำหวานจากดอกทานตะวันมากขึ้น เมื่อมีภาวะการติดเชื้อ Nosema ในรังสูงขึ้น
น้ำผึ้งถูกใช้เป็นยาสมานบาดแผลมาเป็นเวลากว่าพันปีแล้ว ในบริบทของการแพทย์สมัยใหม่นั้น น้ำผึ้งถือเป็นยาปฏิชีวนะที่มีราคาไม่แพงและมีประสิทธิภาพสูง ซึ่งพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพในการต่อต้านเชื้อ MRSA, E. coli และเชื้อโรคอื่น ๆ อีกหลายชนิด ดังนั้น น้ำผึ้งจึงมีประสิทธิภาพในการรักษาและสมานบาดแผลได้อย่างดี เนื่องจากมีฤทธิ์ทนทานต่อภาวะการอักเสบติดเชื้อได้
จากบทความล่าสุดในวารสาร เออร์บัน บี แล็บบอราทอรี ซึ่งได้เรียกร้องให้มีการอนุรักษ์พันธุ์ผึ้ง ซึ่งบทความวิจารณ์ดังกล่าวได้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของผึ้งแม้จะในระบบอื่นที่นอกเหนือจากระบบนิเวศของผึ้งเอง เพราะผึ้งนอกจากจะเป็นสัตว์ชนิดหนึ่ง ที่ส่งเสริมการผลิตระบบอาหารให้แก่โลกแล้ว สิ่งมีชีวิตชนิดนี้อาจจะสามารถแก้ปัญหาสุขภาพของมนุษย์ที่สำคัญหลายประการได้ เนื่องจากศักยภาพของผึ้งตามที่ได้กล่าวมา ผู้เขียนบทความออกัสท์ อีสตัน คาลาเบรีย, คริสเตียน ซี ดิแมรี่ และโนลา เจย์ ออนเนอร์ ได้ให้การสนับสนุน การกำหนดให้ผึ้งเป็นสัตว์สายพันธุ์หลักในการใช้สัตว์บำบัด ในท้ายที่สุด พวกเขายืนยันว่าสุขภาพของผึ้งไม่ได้ถูกจำกัดอยู่เพียงแค่ในรังผึ้งเท่านั้น แต่เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพของมนุษย์เราด้วยเช่นกัน
